Bedrijven moeten milieuclaims als 'biologisch afbreekbaar' en 'minder vervuilend' eerst laten controleren, voordat ze deze claims mogen gebruiken. Er komt een Europees controlesysteem voor milieuclaims om burgers te beschermen tegen misleidende advertenties. Bedrijven moeten verplicht bewijsmateriaal over hun milieumarketingclaims indienen voordat ze mogen adverteren met termen als ‘biologisch afbreekbaar’, ‘minder vervuilend’, ‘waterbesparend’ of ‘biogebaseerde inhoud’.

De EU-lidstaten moeten controleurs toewijzen om het gebruik van dit soort claims vooraf goed te keuren om zo consumenten te beschermen tegen ongegronde en dubbelzinnige reclame. Dit zijn de regels van de EU-richtlijn Groene Claims, waarmee het Europees Parlement (EP) op 12 maart heeft ingestemd.
De beoordeling van de claims en het bewijsmateriaal moet binnen 30 dagen gebeuren. Bedrijven die de regels overtreden, kunnen tijdelijk worden uitgesloten van overheidsopdrachten, hun inkomsten verliezen en boetes van ten minste 4 procent van hun jaaromzet krijgen. Daarnaast wil het EP dat eenvoudige claims en producten kunnen profiteren van een snellere of eenvoudigere verificatie. Micro-ondernemingen vallen niet onder de nieuwe regels en mkb-ondernemingen hebben een extra jaar om aan de nieuwe voorschriften te voldoen in vergelijking met grotere ondernemingen.

Zalando, Decathlon en H&M
Eind vorige maand tikten de Europese Commissie en nationale consumentenorganisaties webshop Zalando nog op de vinger voor het gebruik van misleidende duurzaamheidsinformatie, zoals vlaggetjes en pictogrammen die aangeven dat een product duurzaam is. Deze afbeeldingen verdwijnen uiterlijk 15 april en worden vervangen door duidelijkere informatie, zoals het percentage gerecycled materiaal. Als de nieuwe EU-wetgeving al van kracht was geweest, had de Commissie een hoge boete aan Zalando kunnen opleggen. In 2022 kwamen ook Decathlon en H&M nog goed weg, toen de Autoriteit Consument en Markt - de Nederlandse toezichthouder op eerlijke claims - beide bedrijven relatief lage boetes oplegde voor het maken van misleidende milieuclaims.

Gevaarlijke stoffen
Milieuclaims die uitsluitend zijn gebaseerd op regelingen voor koolstofcompensatie blijven verboden. Bedrijven kunnen in hun advertenties compensatie- en koolstofverwijderingsregelingen wel vermelden als zij hun uitstoot al zoveel mogelijk verminderen en deze regelingen alleen voor rest-emissies kunnen gebruiken. De koolstofkredieten van de regelingen moeten worden gecertificeerd en van hoge integriteit zijn. Het EP vindt dat ‘groene claims’ over producten die gevaarlijke stoffen bevatten, voorlopig mogelijk moeten blijven. De Europese Commissie moet in de nabije toekomst beoordelen of deze volledig verboden moeten worden.

EP-rapporteur Cyrus Engerer (S&D, Malta): “Het is tijd om een einde te maken aan greenwashing. Ons standpunt maakt een einde aan de woekering van misleidende groene claims die consumenten al veel te lang hebben bedrogen. We zullen ervoor zorgen dat bedrijven over de juiste tools beschikken om echte duurzaamheidspraktijken te omarmen. Europese consumenten willen duurzame keuzes maken en de bedrijven die de producten aanbieden moeten garanderen dat hun groene claims worden geverifieerd.”

Verkiezingen
Het zal nog wel even duren voordat de nieuwe EU-richtlijn toegepast gaat worden. De onderhandelingen hierover gaan verder na de Europese verkiezingen in juni.