Het terugdringen van de hoeveelheid kunststofafval in oceanen en zeeën is onderdeel van de ‘European strategy for plastics in a circular economy’ (Plastic Strategy). Per 3 juli 2021 is daarom ook in Nederland de Europese richtlijn Single Use Plastics (SUP) van kracht. Die wetgeving bevat maatregelen die betrekking hebben op verloren vistuig en kunststof 'wegwerpplastics', waaronder ook verschillende verpakkingen. De richtlijn gaat over alle typen kunststof. Er wordt geen onderscheid gemaakt tussen oil-based kunststoffen (zoals HDPE of PS) en biobased kunststoffen (zoals bio-PE of PLA) en het geldt ook voor papier/karton met een coating/gelamineerd. De SUP-richtlijn moet bedrijven stimuleren om duurzame alternatieven voor single-use kunststofproducten en single-use kunststof verpakkingen te ontwikkelen. 

Geen verbod op plastic verpakkingen
De SUP-richtlijn verbiedt geen plastic verpakkingen, maar bevat een verbod op enkele plastic gebruiksvoorwerpen, zoals plastic bordjes, bestek, roerstaafjes, rietjes, wattenstaafjes en ballonstokjes. Het Kennisinstituut Duurzaam Verpakken (KIDV) heeft zes beslisbomen ontwikkeld waarmee bedrijven kunnen beoordelen of hun verpakkingen onder de SUP-wetgeving vallen en of de verpakking voldoet aan de voorschriften uit de richtlijn. Hieruit blijkt bijvoorbeeld dat plastic bordjes wel verboden zijn, maar frietbakjes niet. Voor alle plastic producten voor eenmalig gebruik die nu niet verboden zijn, gelden wel aanvullende maatregelen. Die hebben betrekking op markering, voorlichting en het beschikbaar stellen van alternatieven. 

Ondanks Europese wetgeving blijven er onduidelijke punten:

• Er is nog geen helder uitsluitsel over de termen 'eenmalig gebruik' en 'eenpersoons portie', met het risico op interpretatieverschillen binnen de Europese lidstaten.
• Multipacks zijn niet expliciet uitgezonderd.
• De indicatie dat er tot en met 3 liter inhoud sprake kan zijn van een 'eenpersoons portie. Dit staat haaks op het uitgangspunt van de SUP-richtlijn waarbij het gaat om gecombineerde criteria. Het moet gaan om een verpakking waarvan niet is uit te sluiten dat die 'naar aard van omvang en volume - zoals een eenpersoonsverpakking - als zwerfvuil zou kunnen eindigen'.
• In sommige gevallen is het niet helder of iets een drinkbeker of een voedselverpakking is. Er is geen heldere definitie en er wordt nu gekeken naar het feitelijk gebruik, maar dat weet je pas achteraf.
• Er is onduidelijkheid over PS-varianten, anders dan EPS. Letterlijk gezien is nu 'alleen' EPS in bepaalde toepassingen verboden.

Meer informatie:
Website van de Rijksoverheid
Informatie van de KvK
Website Europese Commissie
en de documenten onder de knop documenten (onderaan de pagina)